..................NPR - Naturalne Planowanie Rodziny................

Niania

z: [link widoczny dla zalogowanych]

w poszukiwaniu metody idealnej

Współczesne naturalne metody planowania rodziny (NPR) oparte są o najnowsze wyniki badań nad fizjologią cyklu płciowego kobiety. Ich stosowanie wiąże się z okresowym powstrzymywaniem się od kontaktów płciowych w celu uniknięcia poczęcia dziecka. Aby uzyskać wysoką skuteczność niezbędne jest rygorystyczne przestrzeganie reguł określonej metody, a także prawidłowe prowadzenie obserwacji wskaźników płodności. W powszechnej opinii metody naturalnego planowania rodziny ciągle uchodzą za mało skuteczne i nie spełniające współczesnych potrzeb. W rzeczywistości spełniają wymogi wystarczające, aby polecić je parom, które ograniczają swoją płodność, a nie chcą lub nie mogą stosować innych środków i sposobów planowania rodziny

Naturalne Metody NPR wykorzystują aktualny stan wiedzy w zakresie fizjologii cyklu płciowego. Obserwacja zmian zachodzących w organizmie kobiety pozwala wyznaczyć fazę płodną cyklu i wykorzystać tę informację dla odłożenia lub zaplanowania poczęcia. Celem pracy była próba analizy wybranych metod NPR w oparciu o kryteria "metody idealnej", z wykorzystaniem dostępnego piśmiennictwa z zakresu NPR. Uwzględniono głównie badania zagraniczne ze względu na brak badań krajowych, zwłaszcza dotyczących efektywności metod. Nie analizowano wszystkich metod. Pominięto metody uznane za historyczne lub o bardzo niskiej skuteczności, choć są one nadal stosowane przez sporą część populacji. Analizy nie odnoszono do poszczególnych metod naturalnego planowania rodziny ze względu na różnice, dotyczące jedynie sposobu interpretacji obserwacji tych samych wykładników w poszczególnych metodach, a nie generalnej zasady metod. Wzajemne podobieństwa i różnice pomiędzy konkretnymi metodami przekraczają zakres podjętego tematu.

Cechy "metody idealnej"

W książce "Antykoncepcja - pytania i odpowiedzi" (1), John Guillebaud, wymienia dziesięć cech idealnej metody planowania rodziny. Są to:

100% bezpieczeństwa, zarówno bez groźnych, jak i uciążliwych objawów niepożądanych
100% skuteczności
Brak związku z aktywnością seksualną (tzn. nie wymagająca dodatkowych czynności przed samym stosunkiem)
Odwracalność efektu antykoncepcyjnego
Skuteczność osiągnięta po możliwej do zaakceptowania, prostej i bezbolesnej procedurze - bez polegania na pamięci użytkownika (tak aby zapomnienie o zastosowaniu środka nie było równoznaczne z zajściem w ciążę)
Prosty sposób "odstawienia" metody, nie wymagający "pytania o pozwolenie"
Dostępna cena i łatwość dystrybucji
Możliwość stosowania bez nadzoru personelu służby zdrowia
Akceptacja przez każdą kulturę, religię, i pogląd polityczny
Możliwość używania i kontrolowania przez kobietę, która - jeżeli chodzi o skuteczność metody - ponosi największe ryzyko

Za najważniejsze uważa się spełnianie pierwszych trzech warunków!

Dalej wspomniany wyżej autor konkluduje, iż aktualny stan metod planowania rodziny jest zły w odniesieniu do "metody idealnej". Wszystkie znane metody antykoncepcyjne nie spełniają przynajmniej jednego z pierwszych trzech warunków. W praktyce natrafiamy na tzw. wybór Hobsona(1):

wysokie bezpieczeństwo stosowania + skuteczność mniejszego stopnia + brak związku z aktywnością seksualną

lub:

mniejsze bezpieczeństwo stosowania + skuteczność wysokiego stopnia + brak związku z aktywnością seksualną

Istnieje dylemat: czy proponujemy metodę bardzo skuteczną ale potencjalnie mniej bezpieczną lub znacznie wpływającą na aktywność seksualną, czy mniej skuteczną lecz bezpieczną i nie oddziaływującą na aktywność. Zadanie lekarza powinno polegać na zaproponowaniu takich metod planowania rodziny, które najlepiej rozwiązują dylemat Hobsona, natomiast wybór należy do zainteresowanej kobiety lub pary.

Mimo olbrzymiego postępu farmakologii oraz zaawansowanych badań nad bezpiecznymi środkami antykoncepcyjnymi, wszystkie dotychczas znane tak zwane "sztuczne metody" planowania rodziny pociągają za sobą możliwość pojawienia się powikłań, działań ubocznych lub podnoszą ryzyko zachorowalności na określone choroby, co z drugiej strony nie wyklucza ich efektu ochronnego i oddziaływań pozytywnych w zakresie np. prewencji procesów nowotworowych czy chorób przenoszonych drogą płciową (1,6). Czy w związku z tym naturalne metody planowania rodziny stanowią alternatywę godną polecenia?

Nieszkodliwość

Naturalne metody planowania rodziny nie pociągają za sobą oddziaływań szkodliwych dla zdrowia, a również można wykazać ich działanie promocyjne zwłaszcza w odniesieniu do zdrowia populacji. NPR promuje związki trwałe i monogamiczne co sprzyja ograniczeniu rozszerzania się chorób przenoszonych drogą płciową. Podnoszone argumenty, że okresowa "wymuszona" wstrzemięźliwość seksualna może negatywnie oddziaływać na stan zdrowia psychicznego nie znalazły potwierdzenia w badaniach (1,3,5,15,22,34). Doniesienia te podkreślają korzystny wpływ okresowej rezygnacji z kontaktów płciowych na jakość i trwałość związku partnerów. W grupie osób stosujących NPR stosunkowo rzadziej pojawia się objaw "znudzenia seksualnego", niższy jest także wskaźnik rozpadu związków (1,5).

Skuteczność

Najczęściej podnoszonym zagadnieniem w odniesieniu do NPR jest skuteczność antykoncepcyjna metod. W dostępnym piśmiennictwie można spotkać bardzo zróżnicowane wyniki. Z jednej strony prace, które dotyczą wyłącznie oceny samej metody, to znaczy pomijają błąd użytkownika wykazują bardzo niski wskaźnik Pearl'a. Z drugiej strony dla konkretnej pary istotna jest skuteczność praktyczna, a więc taka, która uwzględnia prawdopodobieństwo błędu użytkownika i tu wyniki są gorsze. NPR jest grupą metod bardzo podatnych na błąd użytkownika, a także na tak zwany efekt motywacyjny. Oznacza to, że ich skuteczność istotnie zależy od tego czy grupa stosująca należy do populacji, która zdecydowanie zakończyła prokreację-a więc o silnej motywacji odłożenia poczęcia, czy są to osoby, które wydłużają tylko odstępy między kolejnymi dziećmi. W określonych warunkach NPR może osiągać skuteczność bliską 100% i w pełni porównywalną na przykład z antykoncepcją hormonalną (wskaźnik Pearl'a=0,2 dla NPR i 0,18 dla tabletki dwuskładnikowej, - badania na 19843 kobietach z bardzo wysoką motywacją z powodu ubóstwa (3)) w innych (np. kraje Ameryki Południowej - niska akceptacja okresowej wstrzemięźliwości uwarunkowana kulturowo (10,21,24)) skuteczność znacznie spada (wskaźnik Pearl'a=251). Warunkiem wysokiej skuteczności metod naturalnych jest dobre poznanie ich zasad, wysoka motywacja stosowania, oraz pełna akceptacja. Wyjątkiem jest tu metoda LAM (Lactation Amenorrhea Method - Metoda laktacyjnego braku miesiączki), której skuteczność nie jest tak istotnie związana z motywacją (18,32). Uwzględniając wyniki wielu badań można uznać, że nowoczesne metody NPR często wspomagane obiektywnymi technikami oceny wskaźników płodności (testery poziomu hormonów w moczu i śluzie szyjkowym, komputerowa analiza podstawowej temperatury ciała, analizatory śluzu szyjkowego) wykazują zadawalającą skuteczność w porównaniu z innymi metodami i środkami planowania rodziny(1,2,3,6,7,13,14,17,19,20,22,25,26,28,29)

Związek z aktywnością seksualną

Kolejnym istotnym zagadaniem jest wpływ stosowania NPR na aktywność seksualną. Z punktu widzenia "metody idealnej" nie wymagają żadnych dodatkowych czynności bezpośrednio przed stosunkiem. Jak już wspomniano, właściwe stosowanie tych metod związane jest z rygorystycznym przestrzeganiem okresów wstrzemięźliwości seksualnej. Ogranicza to grupę potencjalnych użytkowników. NPR jest dedykowane dla tych, którzy akceptujących swoją płodność i decydują się na życie zgodne z rytmem płciowym. Choć okresowa wstrzemięźliwość nie niesie za sobą negatywnych skutków dla zdrowia, a wręcz oddziałuje pozytywnie na relacje w związku, może być uważana zwłaszcza w świetle współczesnego podejścia do życia seksualnego za warunek nie do przyjęcia. Dotyczy to zwłaszcza osób nie prowadzących regularnego życia płciowego, często podróżujących, odczuwających dyskomfort w przystosowaniu się do dni niepłodnych w związku z temperamentem czy nasileniem potrzeb seksualnych w okresie płodnym. Wymienione powyżej trudności są wynikiem postawy wobec współżycia seksualnego postrzeganego w oderwaniu od miłości małżeńskiej. Akt płciowy bez głębokiego znaczenia w wymiarze jedności i płodności jest dziś powszechnie reklamowanym towarem. Aby się dobrze sprzedawał musi być "bezpieczny" - to znaczy pozbawiony "skutków ubocznych" w postaci niechcianego poczęcia, a także dostępny od zaraz. Nie do przyjęcia jest czas oczekiwania. Stosowanie NPR zaprasza człowieka do zachwytu nad genialnością mechanizmów regulujących płodność i sugeruje pokorne podporządkowanie się im. Taka postawa jest dzisiaj niezbyt "modna". Stąd odrzucenie NPR przez wielu i "wiara" w na przykład tabletkę. Metody naturalne polecane są dla par żyjących w trwałych związkach. Wyniki badań wskazują, że mimo zarysowanych powyżej trudności NPR jest dobrze akceptowane i charakteryzuje się niskim wskaźnikiem rezygnacji oraz sporym zainteresowaniem wśród osób zastanawiających się nad wyborem metody planowania rodziny (7,10,27,28,30).

Odwracalność efektu antykoncepcyjnego

NPR w pełni spełnia wymóg 100% odwracalności. Są to metody diagnozujące cykl, nie opierają się na ingerencji w stan organizmu. Płodność pary nie jest w żaden sposób ograniczana. Na uwagę zasługuje fakt wykorzystywania metod nie tylko do ograniczania liczby dzieci, ale także jako pomoc dla planujących poczęcie, czy jako wstęp do diagnostyki zaburzeń płodności.

Wymagania w stosowaniu

Procedura metod naturalnych jest na pewno bezbolesna. Za jej prostotą przemawiają wyniki badań pokazujące możliwość opanowania jej skutecznie nawet przez osoby nie umiejące czytać i pisać (2,12,13). Wymaga natomiast bardzo systematycznego prowadzenia obserwacji wskaźników płodności. Są to metody angażujące pamięć, jednak sporadyczne zapomnienie przeprowadzenia obserwacji nie jest bezpośrednio związane z ryzykiem poczęcia dziecka. Według niektórych autorów po pewnym czasie stosowania (ok. 2 lat) kobieta na tyle opanowuje interpretację objawów, że potrafi w każdym momencie określić swój stan płodności bez potrzeby kontrolowania pisemnego swoich obserwacji (33).

Możliwość rezygnacji z metody

Jak już wspomniano NPR jest techniką diagnostyczną, nie ingerującą w funkcje organizmu. Nie wymaga żadnych specjalnych procedur "odstawienia", ani też konieczności kontaktu z personelem fachowym w przypadku chęci rezygnacji ze stosowania.

Koszty

Koszt stosowania NPR jest zróżnicowany w zależności od regionu świata i konkretnej metody. W dostępnym piśmiennictwie określa się go na ok. 60$ rocznie. W warunkach polskich od 0 zł do 200zł za materiały do prowadzenia obserwacji i do nauki metody oraz spotkania konsultacyjne w trakcie nauki. W wielu krajach można nauczyć się metody całkowicie darmowo i wtedy kosztem będą tylko materiały niezbędne do prowadzenia obserwacji (zeszyt i długopis itp.). W przypadku zastosowania technik wspomagających (komputerowy pomiar i analiza temperatury, testy hormonalne, analizatory śluzu), koszt może być znacznie wyższy. przykładowo wykorzystanie urządzenia Persona (pomiar temperatury i komputerowa analiza krzywej oraz oznaczanie poziomu LH w moczu) wymaga wydania ok. 150$ na samo urządzenie i zwykle ok. 20$ miesięcznie na paski do testowania LH. Faktem jest ciągle kulejąca w warunkach polskich dostępność do specjalistów w dziedzinie naturalnego planowania rodziny. W wielu krajach Europy, w USA i Australii, istnieją rozbudowane sieci usług w dziedzinie naturalnego planowania rodziny. INTERNET oferuje szeroki zakres informacji łącznie z pełnymi kursami metod wraz z możliwością konsultacji. Podejmowane są działania w krajach Trzeciego Świata wspierane przez WHO, która rekomenduje metody naturalne obok sztucznych (2,8,11,12,23).

Możliwość stosowania bez nadzoru służby zdrowia

Stosowanie NPR nie wymaga nadzoru personelu służby zdrowia. Wielu autorów uważa, że konieczne jest aby proces uczenia się metody był oparty o bezpośredni kontakt z nauczycielem metody. Także w trakcie korzystania mogą się pojawić sytuacje wymagające konsultacji z osobami bardziej doświadczonymi. W wielu krajach nauczanie NPR nie jest w żaden sposób oparte o fachowy personel służby zdrowia.

Kontekst kulturowy

NPR jest nie do uznania przez osoby odrzucające konieczność okresowej wstrzemięźliwości seksualnej. Istnieją również opcje religijne nie uznające żadnych sposobów ograniczania liczby dzieci (np. skrajnie konserwatywne grupy chrześcijańskie obrządku zachodniego, islamskie czy prawosławie)5. Samo rozpoznawanie płodności jednak nie koliduje nawet z tak rygorystycznymi poglądami. Jeżeli więc metodę stosuje się w postawie otwartości na płodność-gotowości przyjęcia poczętego życia, to jest ona do zaakceptowania przez wszystkie religie.

Partnerstwo

Kobieta sama kontroluje wskaźniki płodności i sama decyduje o podjęciu lub nie aktywności seksualnej mając świadomość ewentualnych konsekwencji. Koniecznym warunkiem jest akceptacja przez partnera wymogów metody. Podkreśla się znaczenie NPR w budowaniu związku, a także w terapii konfliktów. Nie sposób stosować metod naturalnych przy braku akceptacji obojga partnerów, czy w związkach patologicznych (alkoholizm, wykorzystywanie seksualne, gwałt). Jak już wspomniano metody naturalne polecane są dla par żyjących w trwałych związkach. Przytaczane już wyniki badań wskazują, na znaczące zainteresowanie metodami wśród osób zastanawiających się nad wyborem metody planowania rodziny (7,14,27,2

.

Wnioski

1. Współczesne metody NPR nie spełniają wszystkich kryteriów "metody idealnej". Jest oczywiste, że tych kryteriów w 100% nie spełnia żadna znana metoda planowania rodziny. Przytoczone wyżej argumenty pozwalają stwierdzić, że metody NPR nie są dalekie od ideału. Kryteria "metody idealnej" są kryteriami podyktowanymi świadomością antykoncepcyjną, która zdominowała współczesne spojrzenie na płodność. Życie zgodne z płodnością czyni NPR idealną metodą z wyboru.

2. W odniesieniu do najistotniejszych pierwszych trzech wyznaczników "metody idealnej" metody NPR wykazują całkowite bezpieczeństwo, zadawalającą skuteczność przy spełnieniu określonych wymogów, oraz brak związku z aktywnością seksualną w zakresie czynności bezpośrednio poprzedzających stosunek płciowy.

3. Mogą być godne polecenia dla par wydłużających odstępy pomiędzy kolejnymi dziećmi oraz dla osób całkowicie rezygnujących z kolejnych dzieci, żyjących w trwałych związkach, nie akceptujących, nie chcących lub nie mogących stosować innych metod planowania rodziny.

Tomasz Dmochowski

Autor jest ginekologiem - położnikiem,

pracuje w Szpitalu im. F. Raszei w Poznaniu

juka

no nie, to jest idealistyczne myślenie! jak to "npr nie ma związzku z aktywnościa seksualną"? jeszcze jak ma - w niektórych okresach życia ogranicza ją prawie do zera, a w innych -to oczywiście moje osobiste odczucie - trochę wymusza faktem, że "akurat można".
co do nieszkodliwości dla zdrowia fizycznego to sprawa jest oczywista, natomiast jżeli chodzi o samopoczucie psychiczne, to niekoniecznie. we mnie osobiście od jakiegos czasu npr wywołuje:
-lęk przed ciążą (po "wpadce" przy rygorystycznym przestrzeganiu!)
- rozdraznienie z powodu wielomiesięcznej abstynencji seksualnej
- złosc z powodu konfliktu między rozumem a wiarą, czyli argumentami KK.
no i gdzie tu zdrowie psychiczne

z pozostałymi argumentami pro-npr się zgadzam, żebym nie wyszła na malkontenta Wink

mateola

Niania

ano tak jest... dla mnie z NPR jest jak z demokracją - jeszcze nic leprzego nie wymyślili, co nie znaczy że jest perfekt ...

Dla mnie zaletą NPR nie jest jej propagowanie przez KK - bo to się zmienia - alej jej naturalność i nie wpływanie na organizm. Faza III wydaje mi się pewna, II - szklanka wodu zamiast - OK. I - tu niby mozna, ale ja bym się bała... i tu sa wg mnie największe psychiczne wachania... nie? no i tu nie dokońca się zgadzam z KK.... no ale Smutny

Karafka

samo NPR nie wyobrazam sobie jako metode Rolling Eyes

Momenty zwiazane z abstynencja, napewno dobrze nie wplywaja na nas (mowie tu tylko o nas, bo wiele osob twardo przekonuje, ze abstynencja je umacnia-hmmm w co do konca nie uwierze i tak echhh ). Dlatego dla mnie NPR plus zabezpieczanie w okresie plodnym jest jak najbardziej ok. Idealnie oczywiscie by bylo moc zawsze i wszedzie, no ale ....taka kombinacja jest dla nas najlepsza z dostepnych. A zapatrywania KK nie wplynely w ogole na nasza decyzje, fakt od kiedy stosuje NPR troche sie tym mocniej zaczelam interesowac

Moja ginka juz mi nawet nie proponuje nic, bo juz wysluchala ode mnie hehe Nie moge pojac, ze dla niej nie istnieje nic lepszego niz piguly albo spirala

Tez tak macie? to tak bylo bdw Wink

Niania

u mnie jest podobnie... NPR wybrałam dla nas nie ze względów religijnych, ideologicznych, ale czysto zdrowotnych - mam w rodzinie osoby chorujące na raka, mam po dziadku skłonność do żylaków i zakrzepów na nogach... więc po kiego mam swój stan pogarszać pigułami

to cały powód dla którego nie zrezygnuję z NPR. Chyba że NPR mnie zawiedzie.. wówczas pomyślę, tylko nie wiem nad czym, bo już wyboru nie mam wielkiego Neutral

novva

espree

ja też zainteresowałam się npr przede wszystkim ze względu na zdrowie. nie wiem jak to będzie z tymi okresami abstynencji, pewnie ciężko. ale nie wiem, czy wiedząc, że właśnie jestem bardzo płodna zdecyduję się na prezerwatywy... Confused

przy tabletkach nie było takiego problemu, ale były skutki uboczne Wsciekly

zresztą, na razie i tak nawet ciężko mi uwierzyć że jestem na 100% niepłodna w 3 fazie... chyba za bardzo boję się ciąży i za mało mam w nprze doświadczenia....

mateola

Karafka

abeba · Gość

a mi sie mieści - takie są prawa religii, nietylko kat.. Słyszałyście o tym, że w jakimś muzułmańskim kraju zakazali pokazywania dzieciom "Kubusia" ze względu na obecność Prosiaczka?
Chcecie być szczęśliwi i żeby wszystko było logiczne i proste - zostańcie liberałami, humanistami czy czym tam chcecie. Po prostu dobrymi ludźmi co innych nie krzywdzą. Wiara niestety wymaga czegoś innego, smutne to...

mateola

abeba · Gość

no to wierz w Boga, Istotę Wyższą jakkolwiek ją pojmujesz. Ale to nie jest ta sama religia i to nie jest katolicyzm, sorry. Jak masz odwagę zerwać z katolicyzmem to mogę tylko pogratulować siły, jaki będziesz mieć stosunek do sakramentów itp. to juz Twoja sprawa. Moim osobistym zdaniem jak się chce żyć po swojemu to sie nie powinno potem przychodzić na msze itp.
Nie twierdzę że Katechizm i drobiazgowe przepisy są 100% ok, ani że nieprzestrzegający ich pójdą do piekłą. Tylko że takie są reguły systemu zwanego religią rz-kat. Twój wybór: zostajesz czy wysiadasz.

Niania

Abebo - spokojnie, nie denerwuj się. widzę że denerwuje Cię to że wybierając radykalność nie możesz mieć tego co byś chciała, ale to nie znaczy że trzeba się denerwować tu, za to że ktoś chciałby pogodzić te dwie rzeczy ... my wiemy że sie nie da...

juka

nie chcę, abeba "żeby wszystko było proste". ale chciałabym zrozumieć, właśnie dlatego, że zawsze doświadczałam iż kościół chce mojego dobra, a nie krzywdy. a teraz czuję się jak dziecko któremu powiedziano "nie, bo nie". rozumiem że mogę zrezygnować z kościoła, ale nie o to mi chodzi tylko o ZROZUMIENIE właśnie.