..................NPR - Naturalne Planowanie Rodziny................

Karafka

Miska ale twoje dzieci są w Polsce wiec nie musza być dwujęzyczne. Inaczej jak sie mieszka za granica. Chyba lepiej dwujęzyczne niż żeby po polsku nie umiały.

Busola, śląski super brzmi! Nie gadaj dziołcha glupot! Mruga

A ja tez zaciągam, bo jak sie nie ma kontaktu z żywym językiem to jednak odbija sie na wymowie. Myśle, ze o mnie tez byś powiedziała, ze nie da sie słuchać.

Ale po paru dniach w Polsce idzie mi lepiej. Ostatnio tylko weszłam do apteki i mowię do babki po niemiecku a ona na mnie jak na idiotkę a ja na nią tez. Po chwili sie kapnelam

Aglaia

Miśka

Karafka, jasne że tak. Pisałam o tym w kontekście tego, że wszyscy wokół już nas pytają w jakich językach będziemy dziecko wychowywać. Taki absurd w pędzie do stworzenia dziecka znającego 10 języków, 5 sztuk walki, grającego na 8 instrumentach, zdobywającego medale pływackie w przedszkolu i nie wiem na jakie kursy chodzącego. Ale nie dopowiedziałam o co mi chodzi. Moja wina.

Iskra no właśnie chodzi mi o to, o czym pisze Aglaia. W momencie, gdy danego języka uczę się świadomie i wiem kiedy, którym językiem się posługuję, nie mam dominującego języka. Jak w dzieciństwie czy chciałam, czy nie otoczona byłam norweskim to tak, był to mój język dominujący. Ale w momencie kiedy zaczęłam się samodzielnie języków uczyć, dominacja zniknęła. Dziś nie dominuje u mnie żaden . Ale możliwe, że jest to spowodowane również tym, że na co dzień posługuję się wszystkimi (norweskim może nie codziennie, ale chyba ze względu na dzieciństwo i szkołę średnią spędzone tam, nie mam poczucia, że mi język rdzewieje). Obserwuję to jednak tylko u siebie i nie wiem jak to jest w przypadku innych osób. Możliwe, że gdybym choćby jednego języka używała rzadziej, któryś stałby się dominujący. Możliwe tez jest, że ze względu na dwujęzyczne wychowanie we wczesnym dzieciństwie sam aparat głosowy łatwiej przyjmuje i artykułuje głoski, a to w braku dominacji ma (dla mnie) ogromne znaczenie.

Iskra

Miśka, mylisz pojęcia. To, że posługujesz się dwoma, trzema czy czterema językami tak samo biegle jak native speaker nie oznacza, ze zaden z nich nie jest dominujący, nawet jeśli tego nie zauważasz Wesoly

żeby ustalić język dominujący u osób dwujęzycznych przeprowadza się badania z lingwistą, a najlepiej żeby był jednocześnie akustykiem. Badanie polega na czytaniu zdań w różnych językach (tych, które znamy) na poczatku są pomieszane akapity (jeden L1 następny L2 ) później zdania, a na końcu pojedyncze wyrazy w zdaniach. Nie jestem pewna, ale chyba też trzeba było w późniejszym etapie tłumaczyć z jednego na drugi, tutaj ręki sobie nie dam uciąć. Podczas badań mierzony jest czas, który jest potrzebny na przestawienie się z L1 na L2 i na odwrót. Jezyk dominujący to ten przy ktorym zajmuje to mniej czasu. Czasem to są różnice ułamków sekund (!), które były niezauważalne dla badanych (ale mają znaczenie dla szybkości przepływu informacji w mózgu), a jedynie zarejestrowane przez aparaturę. Badania jednoznacznie wykazały jednak, że nie ma osoby, u której nie da się wskazać języka dominującego.

Miśka, nie próbuję Ci wmówić, ze nie znasz świetnie kilku języków Wesoly

podziwiam Cię za to i z pewnością w życiu codziennym używając ich wszystkich nie zaprzątasz sobie głowy "chciałam powiedzieć 'garnek' jak jest po norwesku 'garnek' " ale to jeszcze nie oznacza, że żaden z używanych przez Ciebie języków nie jest dominujący Wesoly

chyba, że poddasz się takiemu badaniu, wtedy Ci uwierzę

Chciałabym też zaznaczyć, że jestem ZWOLENNICZKĄ bilingwizmu, uważam że jego zalety są nieocenione, możliwe że sama będę miała dzieci dwujezyczne - tego jeszcze nie wiem.
Chciałam zwrócić uwagę na wady, bo trudniej je dostrzec, a często pamiętając o nich i odpowiednio pracując z dzieckiem można mu ułatwić rozwój i dalsze życie

Miśka

A ja myślałam, że Ty tylko od strony praktycznej. Już rozumiem. Badań w tym kierunku nigdy robionych nie miałam i nie pewnie mieć nie będę (choć kto wie, co mnie w życiu czeka Wesoly

). Dziękuje Ci za wyjaśnienie, bo dowiedziałam się czegoś nowego Wesoly

Natomiast w swoim pierwszym poście chciałam zwrócić uwagę, że dwujęzyczność, z mojego punktu widzenia ma tez swoje wady (te o których pisałaś). Tak dla kontrastu powszechnego zachwytu nad dwujęzycznością Wesoly

Karafka

wiesz Iskra, ja wladam dwoma jezykami (nie od dziecka), ale nieraz zeby cos przetlumaczyc to mam niezly problem. Jak uiczylam sie niemieckiego (w Niemczch bo w Polsce to byla inna historia) to nie mialam slownika PL DE PL tylko DE DE. I uczyli nas w ten sposob. zeby nie tlumaczyc slow na swoj jezyk, tylko poprostu kojarzyc z dana rzeczy, czynnoscia. Sam sposob jest swietny, ale naprawde ciezko mi nieraz tlumaczyc, i mysle, ze to przez to. A jak juz cos z mojego fachu, to w ogole nie daje rady

lisc

Super wskazówki, ale widzę, ze to też wyzwanie!
Iskra, a mogłabyś może polecić jakąś literaturę na ten temat? Niekoniecznie o badaniach (bo nie wątpię w korzyści, jestem świadoma wad, ale też czasem nie ma wyjścia), tylko coś praktycznego dla rodziców Mruga

agu

Zalecenie ze żłobka i przedszkola (rozpowszechnione w naszym mieście, nie wiem na ile w reszcie kraju): W domu rozmawiać w języku ojczystym rodziców, w instytucjach nauczą dzieci języka. Żeby dziecko mówiło biegle dwoma językami i nie mieszało sobie. Trochę uczyliśmy starszą, żeby mogła porozumieć się w podstawowych sprawach, teraz już przestajemy zgodnie z zaleceniem.

Ostatnio niemiecka niania powiedziała mi, że Zosia mówi po hiszpańsku. Uczyła się w przedszkolu, ale przy mnie nie mówi. Ciekawe z niej wyrośnie...

Iskra, wszystkie języki jakimi mówimy i jakimi chcielibyśmy mówić, to języki europejskie. To chyba łatwiej. Zaskoczyło mnie to z żartami językowymi, myślałam, że jest inaczej...

Spotykam ostatnio za to ludzi, którzy nie mówią płynnie w żadnym języku.

Niby mówili po polsku, niby uczyli się niemieckiego... Ale żeby ich zrozumieć trzeba znać i polski i niemiecki a do tego dobrze rozwiązywać zagadki gramatyczne. Tego bym się bała.

krówka

ja dziś na plazy widziałam dwójkę dzieci i rodziców. On portugalczyk albo tylko ten znał jezyk ciemna skóra - murzyn, ona Polka. On po swojemu do dzieci a one do niego, a mama po polsku a one do niej. On do kobiety po portugalsku a ona do niego tez choc po polsku tez mu mówiła. Dzieci cudne bardzo wymieszane. Czy takie dzieci bedą mówiły w dwóch jezykach bez problemu? ja sadze ze tak. Choc teraz to pewnie trudne dla nich Wesoly

bo musza sie orientować co i jak mówią do rodziców.

Karafka

Agu po latach to sie nieraz miesza Mruga

tez palne często, ze nie mam głodu albo nie cukrze kawy, wymyślam nowe słowa etc. Albo zdania polskie buduje po niemiecku co zawsze kukułka wyłapuje i przylewa

na początku budowałem niemieckie po polsku! Tylko, ze jak w tym obcym języku sie większość dnia spędza i dużo pisze to nie jest łatwo, szczególnie jak sie uczy jako dorosły.
A ci co nie mówią prefekt dwoma językami to są często ludzie, którzy w Polsce uczyli sie polskiego w szkole a w domu mówiło sie po Śląsku. Wyjechali do Reichu i już byli za starzy, za leniwi, nie mieli możliwości, prace nie wymagająca aż tak języka, etc. uczyć sie tak niemieckiego żeby mowić prefekt. Takich ludzi w de jest dużo. I ci ludzie mówią w domu dalej po Śląsku ale jeszcze pomieszane mocniej z niemieckim. Ja nie mam kompletnie problemu ich zrozumieć i mnie to nie szokuje ale wiem ze dla ze tak powiem czystego Polaka to jest kosmos! I czesto sie sypia komentarze...

Agu mówią, ze jak jest w domu jeden język to dzieci naucza sie w przedszkolu etc.zgadza sie, szczególnie jak rodzice w tym drugim języku nie są conajmniej jak Mutterschprachler. Tylko ważne, zeby dziecko wysylac do placówek bo w szkole będzie już cieżko.

Iskra

Zgadzam się z Karafką - więcej szkody niż pożytku może zrobić dziecku łamany niemiecki w domu. W przedszkolu dobrze Wam mówią, że w domu Wy po polsku powinniście mówić, a "reszta" otoczenia zrobi swoje Wesoly

agu

Busola

nie mówiłam o śląskim języku czy dialekcie tylko o Ślązakach mówiących "normalną" poprawną polszczyzną - i właśnie o brzmieniu tej polszczyzny dla mnie - bardzo nieprzyjemnym. Brzmiało dla mnie właśnie jak niemiecki, choć mówili po polsku. A brzmienie niemieckiego generalnie mi nie przeszkadza. To był po prostu jakiś taki dysonans.

Edit: To może zalerzy od tego w jakim wieku dziecko wyjechało. Bo jeśli mieszka gdzieś od urodzenia lub prawie od urodzenia to naprawdę nie potrzeba go uczyć tego języka otoczenia - bo go faktycznie "wyłapie z powietrza".

Karafka

Busolo bo jak mówisz zawsze gwara to ten śląski polski nie będzie brzmiał jak warszawski polski. Tak samo polski w Suwałkach brzmi po ichniejszemu.
Ja słuchając w Polsce tv łapie sie za głowę jak oni okropnie po polsku mówią, szczególnie w tych polsatach czy tvnach.
Dla każdego ten jego polski jest polski Mruga

Busola

Na suwalszczyźnie jak mówią gwarą - to się nie da zrozumieć. Ale ta gwara pięknie brzmi Wesoly

. Na wschodzie generalnie polski brzmi inaczej niż właśnie na śląsku. I nie chodzi o gwarę tylko właśnie o język nauczany w szkole, który jest zrozumiały, ale wymawiany jakoś (dla mojego "wchodniego" ucha) twardo i nieprzyjemnie.
A nawiasem mówiąc - ten ojciec dwujęzycznych dzieci mieszkający w niemczech, o którym wcześniej pisałam, pochodzi właśnie ze śląska.